Het effect daarvan duurt twee tot drie uur. “Een dutje compenseert natuurlijk niet een eventueel slaaptekort. Het is een kortdurende boost, die mensen nodig kunnen hebben”, zegt Kerkhof.

Kerkhof vergelijkt het met onderzoek waarin de werkpauze centraal staat. “Korte werkonderbrekingen kunnen het functioneren op peil houden. Het algemeen effect is als een korte vakantie.”

Reinier de Groot, longarts-somnoloog bij het Nederlands Slaap Instituut beaamt dat een powernap een verfrissend effect kan hebben en de productiviteit verhoogt.

“Of het goed is tijdens het werk, hangt echter van de situatie af. Kom je uit een saaie vergadering of ben je moe van een bepaalde activiteit, is het de vraag of dit een gegronde reden is. Maar een powernap kan wel verfrissend zijn”, aldus De Groot.

Mensen met een normaal slaapritme hebben doorgaans ook geen behoefte om even te slapen, volgens De Groot. Het nadeel van veel en frequent slapen buiten je reguliere slaaptijden kan bovendien zorgen dat je ’s nachts minder goed slaapt.

Slaapduur

Het advies is vijf tot vijftien minuten te slapen en niet langer dan twintig minuten. Kerkhof zegt: “Puur om te voorkomen dat je in een diepe slaap valt. Als je twintig minuten echt slaapt en je wordt vervolgens gewekt, kun je last van ‘sleep inertia’ hebben oftewel slaapdronken zijn.”

Volgens Kerkhof is dat minder ernstig dan vaak wordt voorgehouden. “Nadat je wakker wordt, ben je het eerste kwartiertje bijvoorbeeld licht geïrriteerd en nog niet helemaal alert. Je maakt misschien fouten, zegt de verkeerde dingen en schenkt bijvoorbeeld de koffie naast je kopje.”

Dit komt omdat het brein anders is georganiseerd tijdens de slaap. Kerkhof: “Als de hersenen moeten omschakelen, heeft dit tijd nodig.”

De Groot adviseert werkgevers strakke criteria te handhaven, zoals de tijd beperken en het niet te laagdrempelig maken, zodat mensen geen misbruik maken. “Betrek mensen daar ook bij, hoewel mensen vaak prima zelf in staat zijn om de regels te bepalen. Dat blijkt ook als mensen zelf hun vakantietijden of werkuren mogen bepalen.”

Volgens Kerkhof is het een kleine investering, die uiteindelijk winst oplevert. Ook op lange termijn.

Powernaptest

Voor werkgevers die een dutje op de werkvloer willen toestaan, luidt het advies: stel een gemakkelijke stoel beschikbaar, maar liever geen bed. Plaats deze ook niet onder de zaagmachine, maar zorg voor een rustige en donkere omgeving. Allicht een ruimte die geïsoleerd is, zoals een slaapcabine in een bus.

Het chemische bedrijf Sabic heeft als een van de eerste bedrijven in Nederland een pilot ‘powernappen’ lopen, binnen een programma voor duurzame inzetbaarheid.

Sabic, dat in de fabrieken werkt met ploegendiensten, heeft een speciale ‘powernap’-ruimte van vier bij vier meter ingericht, waar mensen kunnen slapen in een ligstoel. Na twintig minuten worden medewerkers gewekt door een zoemer die in de ruimte hangt.

“We kijken binnen het programma hoe we mensen gezond houden en zo lang mogelijk aan de slag kunnen houden”, aldus Peter van den Eijnden, manager van de compoundingfabriek in Bergen op Zoom.

“De deelname aan de slaapmogelijkheid is gering, maar degenen die ermee geholpen zijn, zijn dolblij”, zegt Eijnden. Het programma wordt inmiddels uitgebreid naar twee andere fabrieken.

Gezondheid

Uit onderzoek blijkt dat de gezondheid van mensen in meerdere opzichten verslechtert door ploegendienst. Denk bijvoorbeeld aan een vergrote kans op een hartaanval.

“Daarvan kun je niet wegkijken. Werkgevers hebben de morele plicht om ervoor te zorgen dat mensen minder te lijden hebben”, aldus Kerkhof.

Voor mensen die ploegendiensten draaien, kan een powernap dan ook een uitkomst zijn. De Groot: ‘Wij zeggen vaak toch, geef er vooral even aan toe als het nodig is en kan.”

Zie ook: Een op de zes werknemers heeft slaapproblemen